Dilip Kumar : दिलीप कुमार हे एक दिग्गज अभिनेते, निर्माता आणि राजकारणी होते ज्यांनी 5 दशकांहून अधिक काळ हिंदी चित्रपटसृष्टीत काम केले.
Dilip Kumar : दिलीप कुमार यांचा जीवन प्रवास
दिलीप कुमार यांचा जन्म 11 डिसेंबर 1922 रोजी पेशावर, ब्रिटिश भारत (आता पाकिस्तान) येथे मोहम्मद युसूफ खान म्हणून झाला.
त्यांना चित्रपटसृष्टीची ओळख अभिनेत्री आणि निर्माती देविका राणी यांनी केली, ज्यांनी त्यांना दिलीप कुमार हे स्क्रीन नाव दिले.
Dilip Kumar : दिलीप कुमार यांचा अभिनयाचा प्रवास
ज्वार भाटा (1944) या चित्रपटातून त्यांनी अभिनय क्षेत्रात पदार्पण केले.
जुगनू (1947), अंदाज (1949), आन (1952), दाग (1952), देवदास (1955), आझाद (1955) यांसारख्या चित्रपटांमधील अभिनयाने ते प्रसिद्ध झाले.
नया दौर (1957), मधुमती (1958), मुघल-ए-आझम (1960), गुंगा जुमना (1961), राम और श्याम (1967) आणि बरेच काही.
तो त्याच्या अष्टपैलुत्वासाठी, त्याच्या भावपूर्ण संवाद वितरणासाठी, त्याच्या भावनांचे वास्तववादी चित्रण आणि पद्धतीच्या अभिनयातील प्रभुत्वासाठी ओळखला जात असे.
त्याच्या चाहत्यांनी आणि समीक्षकांनी त्याला ट्रॅजेडी किंग, पहिला खान आणि अभिनयाचा सम्राट असेही म्हटले होते.
ते भारतीय चित्रपटसृष्टीतील सर्वात लोकप्रिय आणि प्रभावशाली अभिनेत्यांपैकी एक होते.
अमिताभ बच्चन, शाहरुख खान, आमिर खान, नसीरुद्दीन शाह आणि कमल हसन यांसारख्या अभिनेत्यांच्या पिढ्यांना प्रेरित केले होते.
Dilip Kumar : दिलीप कुमार यांचं निर्मिती क्षेत्रात पदार्पण
दिलीप कुमार यांनी गुंगा जुमना, लीडर आणि राम और श्याम यांसारख्या काही चित्रपटांची निर्मितीही केली.
त्यांनी राजकारणातही प्रवेश केला आणि 2000 ते 2006 पर्यंत भारतीय संसदेचे वरिष्ठ सभागृह राज्यसभेचे सदस्य म्हणून काम केले.
दिलीप कुमार यांचा अनेक मनाच्या पुरस्कारांनी सन्मान
भारतीय चित्रपट आणि संस्कृतीतील त्यांच्या योगदानाबद्दल त्यांना अनेक पुरस्कार आणि मान्यतेने सन्मानित करण्यात आले.
त्याने सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्यासाठी आठ फिल्मफेअर पुरस्कार जिंकले, हा विक्रम त्याने शाहरुख खानसोबत शेअर केला आहे.
1994 मध्ये त्यांना चित्रपटसृष्टीतील भारतातील सर्वोच्च पुरस्कार दादासाहेब फाळके पुरस्कार देखील मिळाला.
1991 मध्ये त्यांना पद्मभूषण, भारताचा तिसरा-सर्वोच्च नागरी पुरस्कार आणि 2015 मध्ये पद्मविभूषण, भारताचा दुसरा-सर्वोच्च नागरी पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.
1998 मध्ये त्यांना निशान-ए-इम्तियाज हा पाकिस्तानचा सर्वोच्च नागरी सन्मान देखील प्रदान करण्यात आला.
आन आणि देवदास या चित्रपटांसाठी त्यांना दोनदा कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये पाल्मे डी’ओर पुरस्कारासाठी नामांकन मिळाले होते.
कोणत्याही भारतीय अभिनेत्याने जास्तीत जास्त सर्वोत्कृष्ट अभिनेता फिल्मफेअर पुरस्कार जिंकण्याचा गिनीज वर्ल्ड रेकॉर्ड त्याच्याकडे आहे.
दिलीप कुमार यांचं लग्न
दिलीप कुमार यांनी 1966 मध्ये अभिनेत्री सायरा बानूशी लग्न केले, जेव्हा ते 44 वर्षांचे होते आणि त्या 22 वर्षांच्या होत्या.
काही विवादांना न जुमानता त्यांचे वैवाहिक जीवन आनंदी होते, जसे की 1981-1983 मध्ये अस्मा रहमान यांच्याशी त्यांचे दुसरे लग्न.
सायरा बानो त्यांच्या शेवटच्या श्वासापर्यंत त्यांच्याशी एकनिष्ठ राहिल्या आणि प्रकृती अस्वास्थ्या दरम्यान त्यांची काळजी घेतली.
दिलीप कुमार यांना त्यांच्या नंतरच्या काळात न्यूमोनिया, किडनी निकामी आणि प्रोस्टेट कर्करोग अशा विविध आजारांनी ग्रासले होते.
7 जुलै 2021 रोजी वयाच्या 98 व्या वर्षी मुंबईत त्यांचे निधन झाले. जुहू कब्रस्तान येथे पूर्ण शासकीय सन्मानाने त्यांच्यावर अंत्यसंस्कार करण्यात आले.
त्यांच्या निधनावर जगभरातील लाखो चाहत्यांनी आणि बॉलिवूड आणि इतर क्षेत्रातील अनेक सेलिब्रिटींनी शोक व्यक्त केला.
भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक महान आयकॉन आणि त्यांच्या चाहत्यांच्या हृदयात सदैव जिवंत राहणारा आख्यायिका म्हणून जिवंत राहील.
