Raj Kapoor : राज कपूर हे भारतीय चित्रपटसृष्टीतील सर्वात प्रभावशाली आणि प्रसिद्ध अभिनेते, दिग्दर्शक आणि निर्मात्यांपैकी एक होते.
Raj Kapoor : राज कपूर यांचा जीवन प्रवास
त्यांचा जन्म 14 डिसेंबर 1924 रोजी पेशावर, (आता पाकिस्तान) येथे प्रसिद्ध अभिनेते कपूर कुटुंबात झाला.
त्यांचे वडील, पृथ्वीराज कपूर हे हिंदी रंगभूमी आणि चित्रपटसृष्टीचे प्रणेते होते आणि त्यांचे भाऊ, शशी कपूर आणि शम्मी कपूर हे देखील प्रमुख कलाकार होते.
राज कपूर यांनी बाल कलाकार म्हणून इन्कलाब (1935) या चित्रपटातून आपल्या अभिनय कारकिर्दीला सुरुवात केली.
नंतर नील कमल (1947) या चित्रपटातून मुख्य अभिनेता म्हणून पदार्पण केले.
Raj Kapoor : स्वतःची निर्मिती कंपनी
राज कपूर यांनी आर.के. फिल्म्स या नावाने स्वतःची निर्मिती कंपनी स्थापन केली. 1948 मध्ये आणि त्याच वर्षी ‘आग’ हा त्याचा पहिला चित्रपट दिग्दर्शित केला.
बरसात (1949), आवारा (1951), श्री 420 (1955), जागते रहो (1956), अनारी (1959), संगम (1964) यांसारखे भारतीय चित्रपटसृष्टीतील काही अविस्मरणीय असे चित्रपट त्यांनी तयार केले.
त्यानंतर मेरा नाम जोकर (1970), बॉबी (1973), प्रेम रोग (1982) आणि राम तेरी गंगा मैली (1985) असे एक से बढकर एक चित्रपट त्यांनी बनवले.
एक असा कलाकार जो त्याच्या करिष्माई स्क्रीन प्रेझेन्सने, त्याच्या अष्टपैलू अभिनय कौशल्याने, त्याच्या नाविन्यपूर्ण कथा सांगण्याचे तंत्र आणि त्याच्या सामाजिक विषयांसाठी ओळखला जात असे.
राज कपूर यांनी 1946 मध्ये कृष्णा मल्होत्रा यांच्याशी लग्न केले आणि त्यांना पाच मुले झाली.
रणधीर, रितू, ऋषी, राजीव आणि रिमा. अनेक अभिनेते, दिग्दर्शक आणि निर्मात्यांसह बॉलीवूडवर वर्चस्व गाजवणाऱ्या एका कपूर कुटुंबाचे ते प्रमुख होते.
राज कपूर यांचा अनेक मोठ्या पुरस्कारांनी सन्मान
भारतीय चित्रपटसृष्टीतील योगदानाबद्दल राज कपूर यांना अनेक पुरस्कार आणि सन्मान मिळाले.
त्यांनी तीन राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, 11 फिल्मफेअर पुरस्कार, 1971 मध्ये पद्मभूषण आणि 1987 मध्ये दादासाहेब फाळके पुरस्कार जिंकले.
आवारा आणि बूट पॉलिशसाठी दोनदा कान्स फिल्म फेस्टिव्हलमध्ये त्यांना पाल्मे डी’ओरसाठी नामांकन देखील मिळाले.
त्यांचे चित्रपट केवळ भारतातच नव्हे तर आशिया, आफ्रिका, मध्य पूर्व आणि सोव्हिएत युनियनच्या अनेक भागात लोकप्रिय होते.
ते भारतीय चित्रपटसृष्टीचे सांस्कृतिक प्रतीक आणि जागतिक राजदूत म्हणून ओळखले जात होते.
2 जून 1988 रोजी अनेक वर्षे अस्थमाचा त्रास सहन केल्यानंतर हृदयविकाराच्या झटक्याने नवी दिल्ली येथे त्यांचे निधन झाले. भारतीय चित्रपटसृष्टीतील एक महान शोमन म्हणून त्यांची आठवण केली जाते.
